Η φετινή χρονιά με τα έως τώρα δείγματα μπορεί να χαρακτηριστεί μέτρια αμπελουργικά και οινοποιητικά (πάντα αναφερόμενος στην περιοχή Οξυλίθου που βρίσκονται τα δικά μου αμπέλια) . Ενώ ξεκίνησε καλά φορτώνοντας τα κλήματα με αρκετά τσαμπιά οι τελευταίες αλλαγές του καιρού με πτώση της θερμοκρασίας και σποραδικές μπόρες ανά 10ήμερα από το τέλος Ιουλίου μέχρι τις αρχές Σεπτεμβρίου δημιούργησαν άριστες συνθήκες για τον περονόσπορο και τον βοτρύτη, καθώς επίσης και για το σπάσιμο ρογών αλλά και την έλλειψη αλκοολικού βαθμού. Για να είναι κατανοητή η προαναφερόμενη έλλειψη αλκοολικού βαθμού φαντασθείτε ότι τις προηγούμενες χρονιές τρυγούσα πρώιμα από τις 07 Αυγούστου έως τις 17 Αυγούστου με αλκοολικό βαθμό από 12, 5 Alc έως 13,5 Alc. Φέτος τρύγησα στις 06 Σεπτεμβρίου με αλκοολικό βαθμό 13 Alc.

Πάμε όμως να πάρουμε την συνολική διαδικασία του τρύγου και της οινοποίησης από την αρχή. Όπως  έχουμε αναφέρει ξανά στο Site η παραγωγή μας αποτελείται από 230 ρίζες Αγιωργίτικο και 36 ρίζες Cabernet Sauvignon.  Η διαδικασία ξεκινάει με την δειγματοληψία και την μέτρηση του πιθανού αλκοολικού βαθμού  που θα έχει ο παραγόμενος οίνος. Η μέτρηση αυτή γίνεται με το παρακάτω εργαλείο το οποίο ονομάζεται διαθλασίμετρο.

Με το διαθλασίμετρο μετράμε την περιεκτικότητα  σακχάρων που έχουν τα σταφύλια μας (σε κλίμακα Baume) και τον πιθανό αλκοολικό βαθμό που θα έχει ο παραγόμενος οίνος εάν όλα πάνε καλά μέχρι το τέλος της ζύμωσης και το κλείσιμο του βαρελιού. Η δειγματοληψία πρέπει να γίνει από όλα τα σημεία του χωραφιού για να μπορέσει να είναι όσο γίνεται ποιο αντιπροσωπευτική για το τελικό αποτέλεσμα. Παίρνουμε δηλαδή σε έναν κουβά από όλα τα σημεία (άκρες και μέση) του χωραφιού  ρόγες ή σε μεγάλες εκτάσεις ολόκληρα τσαμπιά, τα λιώνουμε και από το χυμό που βγαίνει ρίχνουμε 2, 3 σταγόνες στο διαθλασίμετρο και έχουμε τους βαθμούς Baume και τον πιθανό αναμενόμενο αλκοολικό βαθμό. Στην παρακάτω φωτογραφία βλέπετε την εικόνα που έχετε μέσα στο διαθλασίμετρο.

Σε εμένα φέτος στις 06 Σεπτεμβρίου έδειξε 13 βαθμούς και έτσι προχώρησα σε κόψιμο των σταφυλιών. Θα επιθυμούσα να είχα 14 βαθμούς έτσι ώστε με το τέλος της αλκοολικής ζύμωσης σε ανοιχτές δεξαμενές να έπαιρνα ένα κρασί στους 13,5 Alc αλλά λόγω των καιρικών συνθηκών και τις προσβολής από περονόσπορο δεν ήθελα να καθυστερήσω περισσότερο.

Τα σταφύλια λοιπόν κόβονται και τοποθετούνται προς μεταφορά σε πλαστικούς κάδους.

Σε αυτό το σημείο τελειώνει η διαδικασία του τρύγου και ξεκινάει η διαδικασία της οινοποίησης. Στην συνέχεια μεταφέρονται τα κομμένα σταφύλια με κουβάδες, ζυγίζονται και ρίχνονται στο μηχάνημα της παρακάτω εικόνας το οποίο ονομάζεται σπαστήρας – διαχωριστήρας.

 

Όπως είναι κατανοητό, από την ονομασία, είναι αυτός που σπάει τις ρόγες και της διαχωρίζει από τα τσάμπουρα.

Το μηχάνημα τοποθετείται πάνω σε πλαστικούς κάδους, στον κάδο μέσα πέφτουν οι σπασμένες ρόγες μαζί με τον μούστο και έξω από τον κάδο πέφτουν τα τσάμπουρα (τσάμπουρο είναι το τσαμπί χωρίς τις ρόγες) .

Μετά το σπάσιμο όλης της ποσότητας των σταφυλιών, φέτος ήταν 500 κιλά και τοποθετήθηκαν σε δύο κάδους 300 και 500 λίτρων,  προχωράμε στην θείωση της σταφυλομάζας που βρίσκεται μέσα στους κάδους.

Πάντα συμβουλευόμενος τον τοπικό οινολόγο κύριο Παπαιωάννου Ιωάννη, θειώσαμε με το γνωστό πλέον μεταμπισουλφίτ

 

τα 500 κιλά με 100gr μεταμπισουλφίτ (20gr ανά 100 κιλά σταφυλομάζας).

Την επόμενη μέρα προχωρήσαμε στην εισαγωγή ζυμομύκητα για την έναρξη της αλκοολικής ζύμωσης. Πριν την εισαγωγή του στους κάδους τον διαλύσαμε σε 1 λίτρο νερό το οποίο το είχαμε ζεστάνει στους 38C^O και του είχαμε προσθέσει 4 κουταλιές της σούπας ζάχαρη. Τον αφήσαμε για 15λεπτα να αρχίσει να λειτουργεί

και στην συνέχεια τον ανακατέψαμε με 5 κιλά μούστο και τον μοιράσαμε στους δύο κάδους.

Η ποσότητα, ο τρόπος εισαγωγής και διάλυσης του ζυμομύκητα, τα υπόλοιπα πρόσθετα και διορθώσεις που μπορεί να χρειαστούν είναι πράγματα τα οποία αλλάζουν ανάλογα με το τι είδους οίνο επιθυμείτε να έχετε σαν αποτέλεσμα. Γι αυτό τον λόγο εμπιστευτείτε τον οινολόγο σας και ενημερώστε τον για το τελικό αποτέλεσμα που επιθυμείτε από το κρασί σας. Στην δική μου περίπτωση επιθυμώ να έχω ένα κρασί το οποίο θα ωριμάσει 1 χρόνο σε δρύινα βαρέλια και στην συνέχεια θα εμφιαλωθεί και θα μπορεί να παλαιώσει για τουλάχιστον 3 χρόνια.

Η σταφυλομάζα θα παραμείνει στους κάδους για 7 ημέρες έτσι ώστε να έχουμε την καλύτερη εκχύλιση των χρωστικών ουσιών που βρίσκονται στα στέμφυλα και των τανινών οι οποίες είναι απαραίτητες για την παλαίωση.

 

Μετά την προσθήκη του ζυμομύκητα ξεκινά η αλκοολική ζύμωση (ξεκινά δηλαδή η μετατροπή των σακχάρων που βρίσκονται στον μούστο σε αλκοόλη), η οποία μας ανεβάζει στην επιφάνεια των κάδων τα στέμφυλα και τα διαχωρίζει από τον καθαρό μούστο.

Γι αυτό τον λόγο απαιτείται συχνό ανακάτεμα της σταφυλομάζας σε όλη την διάρκεια της ημέρας. Μεγάλη παραμονή των στέμφυλων στην επιφάνεια χωρίς ανακάτεμα και βύθιση στον μούστο μπορεί να δημιουργήσει ανεπιθύμητα βακτήρια (Οξικά και Γαλακτικά) με αποτέλεσμα την αύξηση της πτητικής οξύτητας. Εγώ κατά την διάρκεια των 7 ημερών προχωρώ σε ανακάτεμα της σταφυλομάζας 3 φορές την ημέρα, πρωί, μεσημέρι και βράδυ.

Μετά της 7 ημέρες προχωράμε στον διαχωρισμό της σταφυλομάζας. Διαχωρίζουμε τον μούστο από τα στέμφυλα. Σε αυτήν την διαδικασία χρησιμοποιούμε το παρακάτω εργαλείο το οποίο ονομάζεται σταφυλοπιεστήριο ή στροφιλιά.

Με έναν κουβά παίρνουμε την σταφυλομάζα από τους κάδους και την ρίχνουμε μέσα στην στροφιλιά.

Στην αρχή βγαίνει από την στροφιλιά μούστος χωρίς πίεση,

στην συνέχεια στα στέμφυλα που έχουν μείνει μέσα στο ξύλινο καλάθι της στροφιλιάς ασκούμε πίεση και παίρνουμε τον υπόλοιπο μούστο.

Σημειώστε ότι ο μούστος προ πίεσης είναι ποιοτικά καλύτερος από τον μούστο που έχουμε πάρει από πίεση. Καλό είναι ο μούστος πίεσης να χρησιμοποιείται για την παραγωγή τσίπουρου. Σε κάθε περίπτωση η επιλογή είναι δική σας. Δείτε στην παρακάτω εικόνα τα υπολείμματα απο την στροφυλιά.

Μετά τον διαχωρισμό τοποθετούμε τον μούστο σε πλαστικά βαρέλια για το τελείωμα της αλκοολικής ζύμωσης, την δεύτερη θείωση, την μεταφορά σε δρύινα βαρέλια και το σφράγισμα. Στο καπάκι των βαρελιών έχω βάλει σίτες με τις οποίες συγκρατώ υπολείμματα που τυχών έχουν περάσει από την στροφυλιά. Παρατηρήστε τις παρακάτω εικόνες

 

Κατά την τοποθέτηση του μούστου στα πλαστικά βαρέλια προσέχουμε να μην τα γεμίζουμε μέχρι επάνω γιατί με την συνέχιση της αλκοολικής ζύμωσης υπάρχει κίνδυνος να αρχίσει να χύνεται μούστος εκτός του βαρελιού.  Για παράδειγμα σε ένα βαρέλι 100 λίτρων γεμίζουμε με μούστο μέχρι τα 80 λίτρα και περιμένουμε να τελειώσει η ζύμωση.

Μετά την 7^η ημέρα με την τοποθέτηση του καθαρού μούστου στα πλαστικά βαρέλια μπορούμε να ξεκινήσουμε την μέτρηση των σακχάρων που υπάρχουν και να παρακολουθούμε καθημερινά την πορεία της αλκοολικής ζύμωσης. Σε αυτές τις μετρήσεις δεν χρησιμοποιούμε το διαθλασίμετρο γιατί τα αποτελέσματα δεν θα είναι σωστά.  Χρησιμοποιούμε το παρακάτω εργαλείο που ονομάζεται πυκνόμετρο ή αραιόμετρο ειδικού βάρους.

 

Παίρνουμε ένα δείγμα μούστου το τοποθετούμε στον δοκιμαστικό σωλήνα και στην συνέχεια βυθίζοντας  μέσα το πυκνόμετρο μπορούμε να μετράμε τα σάκχαρα που έχουν μείνει στον μούστο και πρέπει να μετατραπούν τις επόμενες ημέρες σε αλκοόλη.

Για να είμαστε σίγουροι ότι η αλκοολική ζύμωση έχει φτάσει στο τέλος της, η ένδειξη στο πυκνόμετρο πρέπει να είναι μικρότερη της μονάδας και ίση με 0,990 – 0,996. Η περίπτωση αυξημένης πυκνότητας, μεγαλύτερη του 0,998 σημαίνει ότι υπάρχει ακόμη αζύμωτο σάκχαρο.

Μόλις τελειώση η αλκοολική ζύμωση, εμένα φέτος με την προσθήκη του ζυμωμύκητα κράτησε 21 ημέρες, προχωράμε στην μετάγγιση του καθαρού μούστου

από τα πλαστικά βαρέλια στα δρύινα με την βοήθεια της αντλίας μετάγγισης

 

θειώνουμε, γεμίζουμε τα βαρέλια μέχρι επάνω και σφραγίζουμε.

Τα γεμίζουμε τόσο ώστε με την τοποθέτηση του φελλού να χυθεί μία μικρή ποσότητα έξω από το βαρέλι. Με αυτόν τον τρόπο είμαστε σίγουροι ότι δεν έχουμε αφήσει καθόλου κενό μεταξύ φελλού και της επιφάνειας του κρασιού.

Πριν την σφράγιση είναι καλό να επισκεφτούμε τον οινολόγο μας, με ένα δείγμα, για την επιβεβαίωση του τέλους της ζύμωσης, τις τελευταίες μετρήσεις, την παροχή μεταμπισουλφίτ για την δεύτερη θείωση και βέβαια για να τον ευχαριστήσουμε για την συμμετοχή του στην όλη διαδικασία και να του ανανεώσουμε το ραντεβού για την επόμενη χρονιά.

Με την σφράγιση του βαρελιού μπορούμε να πούμε ότι έχει τελειώσει η συνολική διαδικασία του τρύγου, της συγκομιδής δηλαδή και της οινοποίησης της επεξεργασίας των σταφυλιών προς παραγωγή οίνου.

Καλή επιτυχία και Καλά κρασιά σε όλο τον κόσμο.

Η ενασχόληση μου με την Αμπελουργία ξεκίνησε  το 2005. Σκοπός ήταν και είναι έως σήμερα η παραγωγή ενός ιδιωτικού και ποιοτικού οίνου. Μένοντας μόνιμα στην Αθήνα έπρεπε να γνωρίσω τις ετήσιες καλλιεργητικές ανάγκες του Αμπελιού στην πράξη. Εάν είναι δηλαδή εφικτό, επισκεπτόμενος ένα τόπο σχεδόν κάθε Σαββατοκύριακο, να αμπελουργήσεις και στην συνέχεια να οινοποιήσεις. Ξεκίνησα λοιπόν, όπως σας προανέφερα το 2005, βάζοντας πιλοτικά 35 ρίζες cabernet sauvignon, μετά από αρκετό διάβασμα σχετικής βιβλιογραφίας το 2008 παρακολούθησα το σεμινάριο αμπελουργίας στο Ινστιτούτο Γεωπονικών Επιστημών. Το 2009 τρύγησα για πρώτη φορά το πιλοτικό αμπελάκι μου. Μου έδωσε 100 κιλά σταφύλι το οποίο απέδωσε 65 κιλά καθαρό οίνο. Την ίδια χρονιά και βλέποντας ότι μπορώ να αντεπεξέλθω στις ετήσιες καλλιεργητικές απαιτήσεις ενός αμπελιού προχώρησα στην εγκατάσταση 230 ριζών Αγιωργίτικης ποικιλίας σε ένα αγροτεμάχιο 800τμ. Φέτος με αυτήν την εξαίρετη από άποψη καιρικών συνθηκών χρονιά τρύγησα 400 κιλά σταφυλιού και από τα δύο αμπελάκια που σας ανέφερα και αυτήν την στιγμή βρίσκεται σφραγισμένος προς παλαίωσή σε δρύινα βαρέλια (ένα τον 100 λίτρων και ένα τον 150 λίτρων) 250 λίτρα καθαρός οίνος.

Στις επόμενες σελίδες που θα βρείτε στο site, σχετικές με την αμπελουργία, θα προσπαθήσω να σας μεταφέρω την εμπειρία και τις γνώσεις που έχω αποκομίσει όλα αυτά τα χρόνια. Θα σας αναφέρω επίσης ανά τακτά χρονικά διαστήματα τις καλλιεργητικές και τις οικονομικές απαιτήσεις που χρειάζεται μια τέτοια ενασχόληση. Πιστεύω να σας βοηθήσω και να με βοηθήσετε με τα σχόλια σας να παράγουμε παρέα ωραίους και ποιοτικούς οίνους.